Is de metaverse echt de volgende stap in user experience?

En hoe moeten we hiervoor designen?

Door Bart Van Hecke, senior UX-lead

Tenzij je op een andere planeet leefde de voorbije maanden weet je dat metaverse een ding is. Het is de belofte van een nieuw digitaal tijdperk waar we zullen leven, werken en spelen in een omgeving die volledig ondergedompeld is met virtuele ervaringen. Verwart dit nieuwe fancy woord je eerder dan dat het je inspireert? Of geeft geen enkele uitleg die je tegenkomt ook maar het gevoel dat je snapt waarover het gaat: welkom. Je bent niet de enige 😉

Met dit artikel probeer ik de metaverse ietwat uit te klaren en je wat meer up-to-speed te brengen.

Let’s talk about the metaverse

Zelf ben ik een overtuigd metaverse-gelovige. Maar dat is niet de issue. De echte vraag is hoe we de metaverse waarnemen en definiëren. En vervolgens in welke mate het onze levens zal beheersen. Sinds hun naamsverandering heeft de term ‘metaverse’ een ​​duidelijke associatie met Facebook en hoe ze de toekomst van ons sociale leven vermarkten. Een groot deel van die toekomst zal bestaan ​​uit het leven (of spelen) in virtual reality. Waarbij we ons fysieke lichaam als het ware uitbreiden met een digitale tegenhanger die tot veel meer in staat is. Denk Facebook meets Fortnite. Beslis zelf maar hoeveel je in die visie gelooft of hoeveel je er deel van wilt uitmaken.

Een groot deel van die toekomst zal bestaan ​​uit het leven (of spelen) in virtual reality, waarbij we ons fysieke lichaam als het ware uitbreiden met een digitale tegenhanger die tot veel meer in staat is.

Bart Van Hecke

Zelf ben ik niet helemaal overtuigd. In ieder geval niet van het deel waar we de hele tijd headsets zullen dragen. Dat soort ervaringen heeft natuurlijk zijn publiek, maar tenzij play-to-earn games bovengemiddelde inkomsten beloven, zal het altijd een nichemarkt blijven. De echte waarde ligt ergens anders. Je racet bijvoorbeeld (hopelijk) niet van je werk naar huis in een helemaal opgepimpte WRC-auto, maar je gebruik wel dagelijks de achterliggende technologie ervan.

Allright, laten we erin duiken, maar eerst…

Wat is de metaverse?

Het woord ‘metaverse’ vindt zijn oorsprong bij de auteur Neal Stephenson. Hij bedacht het in zijn sci-fi-roman ‘Snowcrash’ uit 1992. Daarin beschrijft hij een gecodeerd 3D-landschap waarin gebruikers levensechte ervaringen kunnen hebben.

Tegenwoordig gebruiken we ‘metaverse’ als verzamelnaam voor alle interacties die we hebben met onze omgeving op een virtuele manier toegankelijk via internet. Je kan het zien als een reeks onderling verbonden digitale systemen, die elk op elkaar zijn afgestemd om met elkaar samen te werken. En erop gericht zijn de gebruiker centraal te stellen en dingen te laten doen die je in een fysieke onmogelijk zijn.

We leven eigenlijk al in de metaverse, maar op een nogal incoherente manier. Bijvoorbeeld als je een Teams-gesprek met een collega voert of chat met je vrienden op Messenger. Je zit zogezegd al in de metaverse. Met belangrijk verschil nog: je profiel in Teams is verschillend dan dat van Messenger. In de échte metaverse van de toekomst worden alle ervaringen gecombineerd en samengevoegd tot één naadloze wereld, waarin je zelf beslist waar je heen gaat en wat je met je gegevens doet (veeg ondertussen die cynische blik van je gezicht 😉 ).

Meta-verse tools?

De voor de hand liggende tools voor deze ervaring zijn augmented en virtual reality. Maar het gedecentraliseerde en collaboratieve karakter van de metaverse, scherpt technologieën zoals Blockchain, kunstmatige intelligentie, … veel meer aan.

Volgens de gedecentraliseerde principes van de Blockchain – waarop het grote deel van de applicaties zal worden gebouwd – zal er minder worden gedomineerd door eender welk bedrijf dan ook. Er zal een co-creatie ontstaan tussen peer-gebruikers die hun eigen toekomst bouwen.

Deze co-creatie kan worden gerepresenteerd in DAO’s (gedecentraliseerde autonome organisaties) waar het georganiseerde deel niet langer wordt beheerd door een centraal orgaan, maar door een gezamenlijke samenwerking van die gebruikers. Door de nodes van al die gebruikers aan het netwerk toe te voegen, wordt een blockchain gebouwd. Dat is in feite een enorme database waarop gedecentraliseerde apps (dApps) worden uitgevoerd.

dApps 🙅🏻‍♂️

Deze apps, of meer specifiek hoe ze met elkaar omgaan, zullen worden gereguleerd door slimme contracten. Dat is code die automatisch op de blockchain draait en elke transactie tussen partijen zelf zal uitvoeren zolang aan de vereisten binnen het contract wordt voldaan.

Als gebruiker kun je elke transactie doen: zoals het online kopen van een concertkaartje, je identiteit bewijzen of stemmen in een verkiezing door middel van tokens. De brandstof voor elk van deze transacties is cryptocurrency zoals bitcoin, ether of ADA. Temidden van dit alles ben je uniek en bij voorkeur anoniem. Je bent ook de enige veilige eigenaar van elk digitaal activum dat je voortaan bezit, ook wel bekend als een NFT of niet-fungible token.

Lang verhaal kort, we staan aan de start van een compleet andere mindset waarbij onderliggende architectuur zo ontworpen is om van een gemonopoliseerde naar een gedecentraliseerde wereld te gaan. Een mindset waarbij het internet bevrijd wordt en ownership teruggegeven wordt aan de mensen. Na het internet van websites (1.0) en dat van sociale media (2.0), markeert de evolutie van de metaverse de komst van web 3.0, de wildgroei van gedecentraliseerde netwerken. Het is op deze nieuwe soort architectuur dat de metaverse bouwt om dé ultieme ervaring te worden van je digitale leven.

Als dit niet klinkt als een een perfect scenario voor een revolutie, weet ik het ook niet meer!

Te mooi om waar te zijn?

Maar er zijn uiteraard enkele kanttekeningen. Daar ga ik in dit artikel niet te ver op in, maar we mogen er op z’n minst heel even bij stilstaan:

• Te veel centralisatie is gevaarlijk, maar is teveel decentralisatie dan niet ook gevaarlijk? Want wie beslist wat en hoe?
  
• Wat gebeurt er als er een security breach bij een gedecentraliseerd project waardoor gebruikersgegevens vrijgegeven worden? Want in de strijd voor innovatie worden veel projecten gereleased nog voor ze helemaal klaar zijn. Bijgevolg ontstaan er mogelijke hiaten voor hackers.
  
• Dan is er nog de vraag hoe dit model zal uitpakken voor de grote technologiesector vandaag. Grote technologiebedrijven zoals Meta en Microsoft zullen ongetwijfeld hun eigen tokenomic (economie van cryptovaluta) model introduceren. Ik kan me niet inbeelden dat deze giganten hun metaverse zomaar openstellen voor de belangrijkste concurrenten. Ook al beweert Zuckerberg van wel.
  
• Hoe zal je bovendien je gegevens van het ene platform naar het andere kunnen overdragen? Want wie is eigenlijk de eigenaar: jij of de organisatie?
  
• En tot slot: wordt er echt van ons verwacht dat we voortdurend VR-sets dragen? Of een AR-bril zoals de HoloLens? Misschien word ik gewoon oud en besef ik niet hoe jonge digital natives perfect met deze evoluties zullen omgaan. Maar ik heb de neiging te denken dat we voorlopig nog steeds voorbestemd zijn om ons in een fysieke wereld ook als dusdanig te bewegen.

UXcellent!

Maar ik kan mis zijn. Zoals vaak moeten we verschillende aspecten in rekening brengen en zoeken naar een common ground tussen de fysieke en virtuele wereld. Het resultaat zal volgens mij een mix zijn van digitale en fysieke oplossingen waarbij de gebruiker beslist in welke modus hij zich bevindt en met wie hij communiceert.

Deze nieuwe wereld heeft alleszins een weloverwogen ontwerp nodig. De grote verschuiving van onze ervaring zal een overgang zijn van een 2D naar een volledige 3D-omgeving, waarbij onze hele wereld wordt remodeled als onze interface.

En dat biedt enorme kansen voor de UX-designers onder ons 😉

De metaverse heeft content creators nodig

Designers, get ready!
Deze shift vereist een grondig begrip van ruimtelijk design. Dus rol, stamp en draai je hoofd rond in 360° en bedenk alvast nieuwe manieren van interactie. The focus van user experience zal namelijk sterk verschuiven naar storytelling, animatie en choreografie.

We gaan moeten creëren vanuit een sandbox approach en rekening houden met dynamische paden die users volgen op basis van hun interacties en input. Gebruikers zullen vrij zijn om een metaverse-omgeving zelf te ontdekken en er mogelijk iets aan toe te voegen. Naarmate tijd en ruimte onderwerpen van design worden, moeten we de natuurkunde in een virtuele wereld beschrijven en ons ook houden aan de wetten van de natuurkunde en kwantummechanica.

Doorgaans vereist het ontwerpen en bouwen van deze ervaringen een mix van verschillende soorten 3D-gegevens, zoals modelling, shading, animatie, belichting en rendering, die tot op de dag van vandaag geen van beide standaard leesbaar of bewerkbaar zijn door een andere toepassing. Bedrijven zoals Pixar (Disney) hebben al de weg geëffend voor deze ruimte en noemden het de universal scene description (USD).

Andere bedrijven zoals Nvidia bouwen bovenop dit space framework. Zij bouwen hun eigen platforms zodat ontwikkelaars gemakkelijker kunnen samenwerken en simuleren tussen verschillende 3D-tools. In het geval van Nvidia heet dit Omniverse, wink wink.

Meer ‘verse‘, meer data

Zo’n metaverse-wereld verbruikt veel data en vereist ook een enorme hoeveelheid inhoud om zijn users te vermaken. Dat biedt onvermijdelijk kansen voor een designer, als je tenminste bereid bent je aan te passen. We hebben doordachte gebruikerservaringen (UX) nodig voor communicatie, transacties of het bewijzen van iemands identiteit. We hebben ook nieuwe digitale middelen nodig, zoals kantoren, parken, fabrieken en theaters in virtuele steden. Kortom, alles waarvoor we in de echte wereld hebben ontworpen, heeft een digitale tegenhanger in de metaverse.

Om fotorealistische ervaringen weer te geven, zijn enorme hoeveelheden gegevens nodig die computers heel snel kunnen beheren. Dit betekent betere grafische kaarten en AI-processors.

Bovendien kan iedereen in virtuele werelden een designer worden en zijn activa, of NFT’s, op verschillende virtuele locaties weergeven. Het klinkt misschien vaag, maar het is een mogelijk lucratief domein voor designers om hun ontwerp vaardigheden in de fysieke wereld te benutten en die uit te breiden naar de virtuele wereld.

Het kan betekenen dat je je eigen avatar maakt, bent wie je wilt zijn, bent met wie je wilt zijn. Avatars zouden ook niet beperkt moeten zijn tot een soort gepixelde versie van jezelf, maar kunnen ook je levensechte replica zijn. Technieken als motion capture maken het mogelijk om een ​​volledig 3D-versie van jezelf te creëren.

Ik ben mee, maar ik ben niet zo’n designer!

Hoe opwindend dit alles ook is, het kan ook ontmoedigend zijn. Mogelijk voelt het als een tsunami die op ons afkomt. Terwijl we de volledige impact ervan niet beseffen en ons zeker te weinig tijd laten om een ​​werkbare aanpak te plannen.

In een eerder artikel over ‘het einde van UX’ gaf ik al enkele aanwijzingen waar de rol van designer naartoe evolueert. Natuurlijk draait UX zoals we het vandaag de dag begrijpen vooral om het vertalen van business- en gebruikerswensen naar functionele prototypes en visueel gebruiksvriendelijke 2D-applicaties, mobiel of web. UX-design waagt zich zelden in het ‘rijk der opkomende technologieën’, waarvan de metaverse een baanbrekend onderdeel is.

Nu, geen paniek: we hebben tijd om ons aan te passen. Maar designers doen er toch goed aan om er alvast mee te gaan knutselen. UX-design zal nog steeds nodig zijn in de toekomst, maar er zal een punt komen waarop de exacte definitie van onze huidige rol in twijfel wordt getrokken en we moeten meebewegen met het effect van opkomende technologieën. Een eerste stap zou kunnen zijn om je focus te verschuiven van 2D naar 3D. Ontwerpen voor virtual en augmented reality is een eerste logische stap. Iets waar we bij RMDY al jaren mee bezig zijn. Enkele concrete stappen voor design binnen AR/VR lees je in dit artikel.

Wat levert het mij en mijn organisatie op?

Ongeacht wat je tot nu toe hebt gelezen, als iemand je zou vragen hoe je de metaverse waarneemt, durf ik erom wedden dat je zou verwijzen naar gaming of sociale media. Als je antwoord Fortnite was, zou dat nog indrukwekkender zijn. Gamen is natuurlijk één ding. En ook niet onbelangrijk. Want er wordt gezegd dat de industrie het geld heeft, maar gaming heeft ongetwijfeld de ervaring.

Langs de andere kant: hoe leuk gamen ook is, het is niet per se functioneel voor wat we dagelijks doen. In dat opzicht omvat de metaverse nog veel meer toepassingen die ons professionele leven veel gebruiksvriendelijker maken.

Kijk bijvoorbeeld naar BMW. Het autobedrijf heeft een 3D digital twin van een fabriek gebouwd waarin de mechanieker nieuwe automodellen efficiënter kan leren, trainen en auto’s opnieuw in elkaar kan zetten dan in het echte leven. Vooral in de auto-industrie kunnen virtuele werelden een accelerator worden voor het testen van autonome (zelfrijdende) voertuigen die in hypothetische omgevingen en scenario’s rijden. Dit zou het veel veiliger maken om te trainen.

Andere voorbeelden zijn onder meer het tot leven brengen van augmented reality-objecten in een fysieke omgeving. Denk aan de IKEA-app waar je elk type meubel in je kamer kan zetten. Door een headset te dragen en eromheen te lopen, wordt het nog immersiever dan louter kijken door het kleine scherm van een mobiele telefoon.

Modeontwerpers zoals Balenciaga maken al reclame voor hun kleding in videogames. En onderwijs zou veel effectiever kunnen worden gemaakt als kinderen niet via boeken over de Romeinen hoeven te leren, maar er echt tussen kunnen lopen.

Er is een enorme lijst met mogelijkheden die werkelijkheid kunnen worden. En dat is net wat deze hele innovatiegolf zo verdomd interessant maakt. Ik kijk er alvast met een enthousiast hartje naar uit, jij ook?

Bart Van Hecke | UX/UI Architect & Solutions Lead RMDY

Originele, Engelse versie op Medium

Samen strategie uitwerken?
Digitaal project aangaan?
Of bij ons komen werken?

Contacteer ons en
wij beantwoorden graag
al je vragen!