UX is meer dan alleen design.
Bart Van Hecke
In een steeds meer gedigitaliseerde wereld kan je bijna niet meer rond de term UX-designer. Maar wat doet een UX-designer juist en waarom zie je dit beroep overal opduiken?
Wie nog niet helemaal mee is met de term helpen we graag een handje. UX staat voor user experience. Een UX-designer staat in voor het ontwerp van een gebruiksvriendelijke interface.
Hou je van Instagram omdat de app zo intuïtief aanvoelt? Dan mag je gerust een thank you-note schrijven voor de UX’er achter de app. Maar wat maakt van iemand een goede UX-designer? En waarom zijn er misschien teveel profielen die zich onterecht UX’er noemen?
Bart Van Hecke, team lead van ons Creative team doet het volledig voor je uit de doeken.
Deens Design, what else?
Wie thuis is in de digitale wereld ziet ongetwijfeld een steeds grotere hoeveelheid UX-designers de markt opstromen. Dat is op zich een goede zaak omdat design vaak de basis is voor de digitale architectuur van elke organisatie.
Een toevloed van het aantal designers kan dat effect enkel versterken. Maar design draait niet enkel om een visueel aspect. Daarnaast gaat UX-design nog een stuk dieper dan dat.
Hoever juist valt niet onder de scope van dit artikel, maar we verwijzen graag naar The Design Ladder van het Deense Designcentrum. Zij leggen doelgericht het belang van design uit en visualiseren de stappen die design doorloopt.
We staan als samenleving momenteel op de tweede trede. Er zijn dus nog enkele stappen zetten op het vlak van design. Ook bij RMDY hamerden we er al op dat élk bedrijf baat heeft bij een eigen design system.
Jammer genoeg neemt de definitie van wat UX echt is vaak een loopje met de realiteit. Veel verschillende designers noemen zich maar al te graag en te snel ‘UX-designer’.
En dat kaarten we hier aan, want bij een heldere gebruikservaring, hoort vanzelfsprekend duidelijke communicatie. Tijd om enkele misvattingen de wereld uit te helpen dus.
UXperience
User experience is geen exacte wetenschap die je je eigen kan maken door bijvoorbeeld een cursus of opleiding te volgen. Zoals bij veel (creatieve) beroepen is een stuk ervaring onmiskenbaar belangrijk.
UX-design krijg je onder de knie over de jaren heen, doorheen talloze projecten en door in contact te komen met verschillende profielen, opdrachten en diverse projectstructuren. Dat proberen we bij RMDY steeds goed te begeleiden.
We geloven sterk in T-profielen bij het aanwerven van nieuwe mensen. Stel, je bent een young potential, maar weet van jezelf nog niet goed waar jouw kracht ligt. Wij bieden de nodige structuur, uitdaging en houvast om te groeien.
Die leercurve heb je ontegensprekelijk nodig als UX-designer omdat de job gaat over best practices, conventies en wisselende patronen. Dat zijn tijdsgebonden oplossingen voor veelvoorkomende problemen waar gebruikers van digitale toepassingen mee in aanraking komen.
Als UX’er zit je met andere woorden in een dynamische sector waar veel verandert. Enkele kilometers op de teller leren je beter omgaan met die voortdurende vernieuwingen en verwachtingen.
Voorbeeld – UX design van een contactformulier
Neem nu een online formulier als voorbeeld hiervan. Vaak zijn dat noodzakelijke processen waar gebruikers niet meteen warm voor lopen.
Bedrijven besteden dit vaak uit aan een gewone designer. How hard can it be, right?
Maar je zou ervan schrikken hoeveel UX-patronen achter zo’n vragenlijst zitten, die de taak van de gebruiker verlichten. Denk maar aan smart autofills, error messages, wizardpatronen, …
Je moet als UX-designer het psycho-sociologische aspect achter dat patroon (her)kennen en meer een ervaring ontwerpen dan een vormgeving. Gebruiksgemak boven looks dus.
Een formulier kan je eigenlijk zien als een conversatie tussen twee personen of een persoon en een organisatie. Éen deelnemer aan die conversatie wil graag informatie loskrijgen, terwijl de tweede dit misschien liever niet of slechts gedeeltelijk prijsgeeft.
Die dialoog bestaat uit enkele ongeschreven regels die ervoor zorgen dat de partij die de informatie verschaft zich op haar of zijn gemak voelt en sneller geneigd is zich te engageren voor jouw verhaal. Dat wil elk bedrijf en daarom is elk detail van zo’n interactie belangrijk.
Daarover bekommert een UX-designer zich. Een soort feeling waarover je als beginnende UX-designer misschien nog niet helemaal beschikt.
(Yo)U or I?
Als gevolg van het vorige krijg je vaak een heel brede invulling van de term UX te zien. Voor het ene bedrijf is een UX-designer iemand die deel uitmaakt van het interne team en helpt om schermen te ontwerpen.
Een ander bedrijf beschouwt een UX’er als een tijdelijke en strategische werkkracht om workshops te begeleiden en mee de richting van het bedrijf uit te stippelen. Daarnaast is er vaak nog de onduidelijke lijn tussen UX en UI.
Vaak vragen organisaties een UX-designer, terwijl ze in feite vooral een UI-designer nodig hebben. Daarom geven we voor de goede verstandhouding nog even het verschil mee.
UX-designer
Een UX-designer is iemand die functionele eisen vertaalt in een gebruiksvriendelijk en aan gebruikers afgetoetst grondplan van de digitale toepassing. Eigenlijk de architect van de applicatie of website.
UI-designer
De UI-designer, hoeft niet noodzakelijk een ander profiel te zijn. Maar zijn of haar taak legt zich toe op de visuele afwerking van het product. Ook die expertise houdt zijn eigen principes en best practices in.
Wanneer een onderneming bijvoorbeeld een UX-designer vraagt om schermen te herontwerpen op basis van bestaande informatie, dan koppelt dat bedrijf de foute taak aan het foute profiel.
Het gebeurt genoeg dat er verwarring ontstaat omtrent beide termen of dat een organisatie zelf niet goed weet wat het nodig heeft.
In dat geval wordt alles soms onder dezelfde UX-noemer gebracht, waardoor een UX-designer niet zijn volle meerwaarde in het project kan leggen. Dat maakt het aankomende UX’ers niet gemakkelijk en zorgt ervoor dat het etiket van UX op te veel randzaken geplakt wordt.
UXtra skills
Naast de nodige hard skills heeft een goede UX-designer ook zijn soft skills over de jaren heen weten te perfectioneren.
Je moet immers vaak genoeg je vrouw- of mannetje staan in een team met analisten, developers, team leads en projectmanagers met verschillende prioriteiten en doelstellingen.
Het is moeilijk om van een onervaren UX’er te verwachten dat hij of zij opbokst tegen al die meningen. Zeker wanneer hij of zij hen moet overtuigen van het nut van goed design dat niet ten dienste staat van hen, maar van de eindgebruiker.
Een belangrijke eigenschap als UX-designer is met andere woorden een goede set voelsprieten, waarmee je oppikt wat er van jou en het product verwacht wordt en waardoor je op het juiste ogenblik op de juiste knoppen drukt.
Teveel? Of te weinig?
Zoals je leest, is het enerzijds moeilijk om het beroep UX-designer duidelijk af te bakenen en komt er anderzijds veel meer bij kijken dan je initieel misschien verwacht.
Daardoor kunnen we terugkeren naar de oorspronkelijke vraag: is er een overaanbod aan UX-designers?
What’s in a name?
Om daar sluitend op te antwoorden, is het om te beginnen vooral belangrijk wat je als bedrijf verstaat onder UX-design en daarover ook goed te communiceren met de profielen die je voor deze functie aanwerft.
Bij RMDY staat UX voor helder, gebruiksvriendelijk en doelgericht. Zo zou ook de verwachtingen rond het beroep moeten zijn.
Daarnaast moet je als UX’er de kans krijgen om ervaring op te doen. Je wordt vanzelfsprekend beter in iets wanneer je het meer doet. Meer projecten brengen je in contact met nieuwe situaties, andere projectmanagementstijlen en dus ook nieuwe inzichten.
Dat leert je als UX’er ook omgaan met andere meningen en jouw meerwaarde te bewijzen binnen het project.
Je kan tot slot stellen dat er een onderaanbod aan goede UX-designers is.
Dat heeft te maken met enerzijds foute verwachtingen rond het beroep, maar anderzijds ook met ondernemingen die het belang van sterke UX nog beter zouden moeten begrijpen en toepassen.
Gelukkig zien we ook daar een langzame shift naar de derde trede van de Design Ladder, waardoor het overaanbod aan UX-designers zich misschien vertaalt naar het juiste aanbod aan UX’ers, UI-designers, contentcreators en andere creatieve profielen op de juiste plek.
Zijn er dus teveel UX-designers? Niet genoeg, maar wel teveel bedrijven die het belang van goede UX nog onderschatten of de titel UX-design te pas en te onpas gebruiken.